IBO & Peter Whelan - The Trials of Tenducci - Stretto

Peter Whelan en het Irish Baroque Orchestra verkennen op deze cd de muziek van de jaren 1750 tot 1770 in Ierland, een periode, waarin de barokmuziek er plaats ruimde voor de nieuwe, klassieke stijl.

Hoewel het relatief ver verwijderd was van de muzikale centra op het Europees vasteland, was Ierland in de 18de eeuw toch niet zo geïsoleerd als u zou denken. Integendeel, tal van bekende componisten en musici die in Engeland werkten, bezochten destijds ook het eiland. De lijst varieert van Francesco Geminiani tot Georg Friedrich Händel en Tommaso Giordani, (de leraar van John field), Pieter van Maldere, de Duitse hoboïst, Johann Christian Fischer (ca.1733-1800), de violist, Niccolò Pasquali, en Thomas Arne. Sommigen namen zelfs Ierse volksliederen op in hun composities.

Van 1751 tot 1753 was Pieter van Maldere, een violist aan het hof van de gouverneur-generaal der Nederlanden, Karel Alexander van Lotharingen in Brussel, in Dublin, directeur van de Philarmonick Concerts. In december 1752 publiceerde William Manwaring er de “Six Trios for 2 Fiddles and thorough Bass, composed by Sieur Van Maldere”. In 1742 ging Thomas Arne met zijn vrouw, de beroemde sopraan, Cecilia Young, naar Dublin, waar hij twee jaar verbleef en waar hij zijn oratorium, “The Death of Abel” produceerde, waaruit helaas alleen de melodie, bekend als de “Hymn of Eve”, bleef bestaan. Hij componeerde er toneelmuziek en gaf er succesvolle concerten. Tommaso Giordani (ca.1730-1806) was als componist en impresario, verbonden aan het vernieuwd Smock Alley Theatre en het Crown Street Theatre in Dublin.

In 1762 reisde Johann Christian Bach van Milaan naar Londen om er in het King’s Theatre, 3 opera’s in première te brengen. In 1764 of 1765 creëerde Tenducci er de titelrol in zijn opera, “Adriano in Siria”. Dat vestigde de reputatie van Johann Christian Bach in Engeland, en hij werd de muziekleraar van koningin Charlotte, Charlotte von Mecklenburg-Strelitz), de gemalin van George III.

Na de Zevenjarige Oorlog (1756-1763), verliet Johann Christian Fischer (ca. 1733-1800),Dresden en vestigde zich als componist, hoboïst en leraar in Londen. Fischer was er als hoboïst, lid van de “Queen’s Band”, de band van Queen Charlotte.

Maar, misschien wel de beroemdste bezoeker van Ierland in die tijd, was de superster, Giusto Tenducci (foto), een castraat voor wie Mozart, Haydn en J. C. Bach, aria’s componeerden. Peter Whelan en het Irish Baroque Orchestra volgden zijn spoor in Ierland en deden grote ontdekkingen. Het resultaat was o.a. enkele interessante premières uit de uitgebreide muziekcollectie van de Irish National Library in Dublin, Maldere’s Sinfonia in G, bekend als de ‘Dublin’ Sinfonia, Giordani’s ouverture (een Ierse Medley) tot de pantomime, “The Isle of Saints” van James Messink, en “The Braes of Ballenden”, gearrangeerd door J.C. Bach.

De castraat, Giusto Fernando Tenducci, (1736-1790) werd geboren in Siena maar volgde een opleiding aan het conservatorium van Napels. In 1753, toen hij ongeveer zeventien was, maakte Tenducci zijn operadebuut in Venetië, als Gasparo in “Ginevra” van Ferdinando Bertoni en in 1757 en 1758, was hij actief in het Teatro di San Carlo in Napels. Vanaf 1758 was hij in Londen, waar hij voor het eerst werd gehoord in het King’s Theatre.

Hij zong een aria van de castraat Caffarelli in Baldassare Galuppi’s “Attalo” en het jaar daarop zong hij in Gioacchino Cocchi’s “Ciro riconosciuto”. Hij bracht acht maanden door in de gevangenis wegens schulden, maar tegen 1764 was hij terug in het King’s Theatre in Londen. Hij werd de vedette van Ranelagh Pleasure Gardens en raakte goed bevriend met Johann Christian Bach. Samen met Johann Christian Bach (de “Milanese” of “Londense Bach”) bezocht hij Parijs, waar hij Mozart ontmoette, die voor hem in 1778, een (helaas verloren gegane), “scena” met begeleiding van pianoforte, hobo, hoorn en fagot, componeerde. In 1765 ontmoette hij in Dublin, Dorothea Maunsell, met wie hij in 1766 trouwde. Hij was een castraat, Dorothea was 15…Een schandaal.

Lees voor de gelegenheid “The Castrato and His Wife” van Helen Berry (°1969), professor Britse geschiedenis aan Newcastle University. In 1768 keerde Tenducci vanuit Edinburgh terug naar Londen. Hij overleed weliswaar in Genua. De virtuoze zangpartijen in de werken oorspronkelijk gecomponeerd voor Tenducci, worden gezongen door de uitstekende, Ierse mezzosopraan, Tara Erraught (°1986) (foto), bekend van de Bayerische Staatsoper, die ons een indruk geeft van wat de indrukwekkende zangkunst van de castraat moet zijn geweest. Niet te missen!